Чай дүйнөдөгү эң популярдуу суусундук. Аны ар кайсы улуттун өкүлдөрү ичишет. Кара дагы, жашыл дагы, ал тургай ак чай да бир эле өсүмдүктөн жасалат деп айтыш керек. Аларды жасоодо жалбырактар дуушар болгон технологиялык процесс гана айырмаланат.
Бул сонун өсүмдүк чай бадалы же Camellia Sinensis деп аталат. Түштүк-Чыгыш Азиянын тропикалык жана субтропикалык тоо токойлорунда өсөт. Комплекстүү технологиялык иштетүүнү колдонуп кургак чайды жалбырактарынан алышат.
Кара чайды өндүрүү технологиясы
Кадимки кара чайды өндүрүү үчүн, жыйналган жалбырактар бир нече саат бою соолуп калат. Бул процесс жалбырактардагы ашыкча нымды кетирүү үчүн керек. Андан кийин жалбырактар тоголоткон ролик станокторго жөнөтүлөт. Бул чай жалбырактарынын ткандарынын бузулушун баштоо үчүн керек. Бул процедура чай жалбырактарындагы ферменттер катализатор катары иштей турган бир катар химиялык реакцияларды баштайт. Бул реакциялар кычкылдануу же ачытуу баскычында жүрөт. Негизги химиялык реакция - флавонолдарды же катехиндерди (башкача айтканда, чай жалбырагынын негизги компоненттерин) теафлавиндерге же терарубигиндерге айландыруу (булар кара чайлардын мүнөздүү даамын берген заттар).
Кантип көк чай жасалат
Көк чайды өндүрүү үчүн, жалбырактар алгач нымдуулуктан арылуу үчүн атайын машиналарда же чай бекитүүчү машиналарда бууландырылат. Көк чай ачытылбайт, бул анын курамындагы ферменттерди активдештирет. Химиялык курамы боюнча, даяр чай кара чайга караганда жаңы жалбырактарга жакыныраак деп айта алабыз. Улун жашыл чайларды кыска убакыттын ичинде ачытса болот. Жашыл чайлар жалбырактарды механикалык жол менен иштетүү жолунда бир топ айырмаланат. Көк чайдын эң популярдуу түрү "порох" деп аталган. Бул иштетүү ыкмасы менен жалбырактар ысык сууда толук ачылган өтө тыгыз буурчакка айланат.
Көк чай илгертен бери эң эффективдүү антиоксидант деп эсептелген, ошондуктан аны кара чайга караганда көп учурда артыкчылык беришкен. Акыркы изилдөөлөр кара чай бирдей натыйжалуу антиоксидант экендигин далилдеди. Жашыл жана кара чайды ичүүнүн оң натыйжаларын салыштырууга болот деп божомолдоого болот, ошондуктан чайдын белгилүү бир түрүн тандоо даамга байланыштуу болот.
Адатта, Чыгышта жашыл чайлар, Батышта кара чайлар бааланат. Себеби, толук ачытуу индиялык чайга көбүрөөк мүнөздүү жана Европага чай Индиядан алынып келинген. Учурда Кытай жашыл чайды эң ири экспорттоочу өлкө, анын артынан Вьетнам турат. Кара чайды бүт дүйнөгө ошол эле Кытай жана Индия берет.
